Secundaire victimisatie

Hernieuwd slachtofferschap houdt in dat iemand eerst slachtoffer wordt van een ongeluk of misdrijf, en daarna opnieuw maar dan van de houding of werkwijze van politie, artsen, rechters, advocaten of verzekeringsmaatschappijen. Secundaire victimisatie wordt dat ook wel genoemd. Het kan ontstaan als het slachtoffer zich niet gehoord, niet respectvol behandeld of niet goed geïnformeerd voelt. Herstelrecht kan een oplossing zijn.

Secundaire victimisatie komt niet alleen voor bij slachtoffers van misdrijven en verkeersongelukken, maar ook bij slachtoffers van arbeidsongevallen en medische fouten en bij militairen met een posttraumatische stressstoornis. Het kan leiden tot (het verergeren van) psychische of lichamelijke klachten en daarmee tot vertraagd herstel. Ook het zelfvertrouwen van het slachtoffer en het vertrouwen in het rechtssysteem kunnen afnemen.

Herstelrecht is een belangrijk middel om secundaire victimisatie te voorkomen. Het is een alternatief voor het traditionele (straf)recht. Niet alleen de dader, maar dader en slachtoffer staan centraal. Doel is om de materiële en immateriële schade die is aangericht zoveel mogelijk te herstellen. Er zijn verschillende herstelrechtelijke initiatieven, zoals slachtofferdadergesprekken, buurtbemiddeling bij burenruzies en herstelgerichte cursussen in penitentiaire inrichtingen, reclassering en jeugdhulp. Maar omdat initiatieven in verschillende contexten en rechtsgebieden plaatsvinden, ontbreekt het overzicht.

Meer herstelrechtelijke interventie
Doel van het onderzoek is allereerst de problematiek van secundaire victimisatie en de oplossingen op het gebied van herstelrecht in het straf-, civiel- en bestuursrecht in kaart te brengen. Verder willen de onderzoekers een leernetwerk creëren en een symposium organiseren waarin de opgedane kennis kan worden besproken en opgepakt door de praktijk. De meerwaarde is de kruisbestuiving over de rechtsgebieden heen. Onder begeleiding van het leernetwerk kunnen pilots worden opgezet in een rechtsgebied waar herstelrechtelijke interventie nog niet bestond.

SASS ondersteunt dit onderzoek met € 106.200,–